اندر احوالات زخم بستر (۲)

درمان:

درمان زخم بستر پروسه ایست بسیار طولانی و پر هزینه که هر چه دیرتر برای درمان آن اقدام شود بصورت تصاعدی بر طول درمان و هزینه افزوده می شود. می توان اینطور مقایسه کرد که تعلل در درمان زخم بستر همچون دیرکرد در باز پرداخت پول نزول است.

در مورد راه های درمان زخم بستر باید بگویم که به تعداد سلول هایی که تا کنون در نبرد با این عارضه از دست داده ام، راهکار و استراتژی به کار برده ام. از روش های سنتی همچون استفاده از عسل تا روش های نوینی  همچون کامفیل و هارتمن، و روش های تهاجمی تری همچون جراحی های سرپایی و حتی یک بار به ته خط که عمل دبریتمان (دبریتمنت) است هم رسیده ام. البته ته خطِ درمان، و الا در صورت عدم درمان بموقع زخم بستر، ته خط آغوش امن الهی است…

هر ساله بسیاری از بیمارانِ مبتلا به بیماری هایی که منجر به کاهش تحرک یا عدم آن می شوند (از جمله سالمندان)، نه به دلیل اصل بیماری بلکه به دلیل این عارضه جان خود را از  دست می دهند.

من پس از کسب سال ها تجربه در محضر  استاد بد سور  اعظم، غالب راهکارهای معمول را رد کرده و  از تنها راهکار عملی در درمان این عارضه سخن خواهم گفت. البته باید تاکید کنم که این راهکار تنها در مراحل ابتدایی  زخم یعنی زخم های درجه ی یک و دو کاربرد دارد. اگر زخم از درجه ی دو گذشت نه به این روش امید ببندید و نه خود را با روش های دیگر مشغول سازید. به نصیحت پیر این راه گوش کنید و یکراست بروید ته خط و آن را به تیغ جراح بسپارید. البته مراقبت از زخم پس از عمل دبریتمان خود داستانی دارد که بصورت جداگانه شرح خواهم داد.

بهترین و شاید بتوان گفت تنهاترین روش درمان زخم بستر، در مراحل ابتدایی که هنوز در حد یک التهاب پوستی ساده و حتی بصورت تاول و یا زخمی سطحی است، استفاده از روش کامفیل است. فکر نکنم که سخن گفتن در مورد ماهیت، ترکیبات و عملکرد این روش لزومی داشته باشد و تنها یک پر گویی  کسالت بار و غیر ضروری است.

۱ – برای درمان زخم بستر در حالت کاملا ابتدایی که تنها بصورت سرخی و التهاب پوست است می توان از کرم کامفیل استفاده کرد. به محض آنکه هر ناحیه از پوست بیمار دچار التهاب و سرخ شدگی شد، و حتی در نواحی عرق سوز شده، پس از شستشوی محل با سرم شستشو  (نرمال سالین) آن را خشک کرده و با کرم کامفیل آغشته کنید. این کرم سبب افزایش خونرسانی در محل می شود. روزی دو تا سه بار از کرم استفاده کنید تا زمانی که پوست به حالت طبیعی بازگردد.

هر تیوب این کرم در حال حاضر ۲۸۰۰۰ تومان است و متاسفانه زود هم تمام می شود، ولی باید توجه داشته باشید که اگر به التهاب رسیدگی نشود و منجر به زخم شود، ده ها برابر این مبلغ هزینه خواهید کرد و اغلب هم بی نتیجه. (عکس زیر، کرم کامفیل)

۲ – اگر پوست دچار تاول شده باشد  و لایه ای از پوست ورآمده باشد دیگر با یک زخم مواجه هستیم که می تواند خونریزی و ترشح نیز داشته باشد. حتی اگر زخم به میزان چند میلیمتر نیز گود شده باشد باز هم می توان با استفاده از چسب و ژل کامفیل به نتیجه رسید.

الف ) اگر زخم در حد تاول و سطحی است، ابتدا زخم را با سرم شستشو بشویید بصورتی که خون و ترشحات  کاملا پاک شوند. اگر بیمار نخاعی است و حس درد را ندارد، کاملا بی پروا با یک گاز استریل محل تاول یا زخم را محکم بسابید تا به خون بیفتد. خون در اینگونه زخم ها نشانه ی خوبی است. با این کار مطمئن خواهید شد که تمام سلول های مرده (که می توانند تشکیل نکروز دهند) را زدوده اید. سپس بار دیگر زخم را با سرم شستشو بشویید و کاملا خشک کنید. حال از یک برگه چسب کامفیل یا دقیق تر بگویم، پانسمان شفاف کامفیلی که تهیه کرده اید (ابعاد آن ۲۰×۲۰ و قیمت آن در حال حاضر ۲۰/۰۰۰ تومان است) به اندازه ی محل زخم بریده و بر روی آن بچسبانید. چسب را تا زمانی که خودبخود ور نیامده است عوض نکنید. ور آمدن چسب ممکن است از ۵ روز تا یک هفته و یا حتی بیشتر زمان ببرد. از ترشحات و تغییر رنگ  زیر چسب و بوی بدی که بعد از چند روز تولید می کند نهراسید. البته اگر بعد از ۵ روز چسب ور نیامد و بوی بسیار آزاردهنده ای داشت تعویض پانسمان مانعی ندارد. در هر بار تعویضِ پانسمان، محل زخم باید کاملا با سرم شستشو شسته شده و ترشحات زیر پانسمان با گاز استریلِ آغشته به سرم شستشو کاملا برداشته شود. اگر بیمار حس درد ندارد بهتر است پاک کردن زخم در حدی باشد که به خون بیفتد.

بسته به شدت زخم باید هفته ها به این روش ادامه دهید تا زمانی که پوست جدید تشکیل شود که دیگر نیازی به چسب نیست. ولی در این مرحله که پوستِ تازه هنوز صورتی رنگ و نازک است باید تا طبیعی شدن رنگ پوست روزی  دو تا سه بار از کرم کامفیل استفاده شود.

ب ) اگر زخم کمی گود است  و در سطح آن نکروز تشکیل شده است، باید برای برداشتن نکروز و تعیین نوع چسب کامفیل، حداقل برای پانسمان اول، از کارشناسان شرکت کامفیل کمک بگیرید. برای این منظور می توانید اطلاعات لازم را از نمایندگی ها و مراکز فروش کامفیل دریافت کنید.

نکروز، لایه ای سیاه رنگ و چرم مانند است، حاوی سلول های مرده که در سطح زخم تشکیل می شود و به آن می چسبد. بافت نکروز در حالت ابتدایی توسط پرستار بصورت سرپایی و در حالت پیشرفته توسط جراح در اتاق عمل برداشته می شود.

پس از برداشتن نکروز و پانسمان اولیه توسط متخصص این کار، پانسمان های  بعدی را می توانید خودتان انجام دهید. دقیقا به همان صورتی که در مورد الف گفتم. تنها با این تفاوت که پس از شستشوی زخم و قبل از چسباندن چسب کامفیل، باید سطح زخم را با ژل کامفیل (ژل پیوریلون) بپوشانید. این ژل مانع از تشکیل مجدد نکروز می شود و اگر مقداری از بافت نکروز در اطراف زخم باقی مانده باشد آن را از بین می برد. قیمت این   ژل در حاضر ۱۲۰۰۰ تومان است. (عکس زیر، ژل کامفیل)

نکته ی۱: پانسمان به روش کامفیل نیازی به شرایط استریل یعنی استفاده از دستکش استریل و سِت پانسمان استریل ندارد. به جز هنگام تمیز کردن زخم که به گاز استریل نیاز دارید.

نکته ی ۲: پانسمان کامفیل ضد آب است  و رطوبت به زیر آن نفوذ نمی کند. با این حال بهتر است که زیاد در معرض رطوبت قرار نگیرد. اگر به هر دلیل خیس شد، ترجیحا سطح پانسمان را خشک کنید.

نکته ی۳ : کامفیل، کلوپلاست نیز نامیده می شود. احتمالا کلوپلاست نام تجاری آن است. (Coloplast)

نکته ی۴ : ویتامین  C ، بخصوص صورت طبیعی آن در میوه ها و سبزیجات، در ترمیم زخم بستر و بطور کلی در بهبود زخم ها بسیار بسیار موثر است. در طول درمان زخم بستر حتما میوه های حاوی ویتامین ث را در برنامه ی غذایی تان بگنجانید. ترجیحا روزی دو تا سه عدد پرتقال و یا چند برش آناناس تازه نه کمپوت آن. اهمیت ویتامین ث را واقعا جدی بگیرید.

نکته ی۵ : برای بهبود نواحی عرق سوز شده به جای کرم کامفیل می توان از پماد روغن ماهی نیز استفاده کرد.

نکته ی۶ :درمان زخم بستر پروسه ایست بسیار طولانی. یک زخم بستر من از زمان ایجاد تا بهبود کامل ۱۰ ماه زمان برد. پس بدانید که باید با صبر و  حوصله با آن برخورد کنید.

پیوست ثابت: قطره قطره تا دریا…، وبلاگ دیگر من.